دانلود رایگان


ارزيابي ارتباط محافظه كاري سود و زياني و محافظه - دانلود رایگان


دانلود رایگان براساس مفاهیم نظری گزارشگری مالی، اطلاعاتی مفید است که دارای خصوصیت کیفی مرتبط با ماهیت و محتوای اطلاعات باشد که شامل مربوط بودن و قابلیت اتکاست. احتیاط یا

دانلود رایگان
ارزيابي ارتباط محافظه كاري سود و زياني و محافظه كاري ترازنامه ای... چکیده
براساس مفاهیم نظری گزارشگری مالی، اطلاعاتی مفید است که دارای خصوصیت کیفی مرتبط با ماهیت و محتوای اطلاعات باشد که شامل مربوط بودن و قابلیت اتکاست. احتیاط یا محافظه­کاری یکی از ویژگی های اصلی قابلیت اتکاست. محافظه­کاری حسابداری یک رویکرد محتاطانه غالب نسبت به قضاوت حرفه­ای در برآوردها و روش­های حسابداری است. مدیریت در مورد چگونگی لحاظ کردن مسئولیت اختیاری خود از طریق به­کارگیری معیارهای سخت­گیرانه­تر برای شناسایی سود نسبت به زیان، یک دیدگاه محافظه­کارانه اتخاذ می­کند.تحقیقات باسو (1997) و فولتهام و اولسون (1995) دو رویکرد برای تعریف و سنجش محافظه کاری حسابداری معرفی کرده اند؛ محافظه کاری سود و زیانی و محافظه کاری ترازنامه ای. این دو رویکرد به دو شیوه کاری مهم در تحقیقات حسابداری در زمینه محافظه کاری مبدل شده اند. در اين پژوهش ما به بررسي ارتباط بين 2 معيار ارزيابي محافظه كاري كه يكي از ديدگاه ترازنامه اي و ديگري از ديدگاه سود و زياني مي باشد.جامعه آماری این پژوهش شامل 900 شرکت-­سال می­باشد، بدين ترتيب كه از بین کلیه شرکت­های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار تهران تعداد 90 شرکت طی 10 سال در قلمرو زمانی بین سالهای 1378 تا 1387 بعنوان نمونه برگزیده شدند.جهت بررسی و ارتقای دقت در انجام آزمون­های فوق از فرم نرم­افزاری آماری Eviews 6 و Minitab 15 استفاده می شود. رگرسيون حداقل مربعات معمولي (OLS)، منجر به نتايج اُريب و برآورد نادرستي از ضرايب پارامترها مي­شود، لذادر این پژوهش برای آزمون فرضیه­ها از مدل پانلی استفاده می­شود كه رگرسيون داده­هاي پانل، مدل اثرات ثابت یا تصادفی و روش حداقل مربعات پانل (PLS) برای آزمون فرضیات استفاده ­شده است.نتايج آزمون فرضيات پژوهش نشان مي دهد كه ارتباط منفي و معنا داري بين معيار سود و زياني و معيار ترازنامه اي محافظه كاري وجود دارد و علت وجود اين ارتباط منفي ناشي از اقلام تعهدي تشكيل دهنده سود مي باشد و نه اقلام نقدي آن.
واژگان كليدي: محافظه كاري، عدم تقارن زماني سود، اقلام تعهدي، جريان وجه نقد عملياتي

فهرست مطالب صفحه
چكيده 1
فصل اول
فصل اول: کلیات تحقیق2
1-1: مقدمه3
1-2: بیان مسئله7
1-3: اهمیت و ضرورت تحقیق9
1-4: اهداف تحقیق11
1-5: فرضیه­های تحقیق11
1-6: قلمرو تحقیق12
1-6-1: قلمرو موضوعی تحقیق12
1-6-2: قلمرو مکانی تحقیق12
1-6-3: قلمرو زمانی تحقیق12
1-7: روش تحقيق13
1-8: جامعه آماري و نحوه گردآوري داده­ها13
1-9: تعریف واژه­ها و اصطلاحات تحقیق14
1-10: ساختار تحقیق16
فصل دوم
فصل دوم: مبانی نظری و مروری بر پیشینه تحقیق...........................................................17
2-1: مبانی نظری............................................................................................................18
2-1-1: مقدمه................................................................................................................18
2-1-2: محافظه کاری و گزارشگری مالی......................................................................21
2-1-2-1: تعریف محافظه کاری....................................................................................21
2-1-2-2: انتقادات به محافظه کاری..............................................................................27
2-1-2-3: بیان و تشریح محافظه کاری..........................................................................30
2-1-2-3-1: بیان قراردادی...........................................................................................36
2-1-2-3-2: بیان دعاوی حقوقی سهامداران.................................................................44
2-1-2-3-3: بیان مالیات..............................................................................................46
2-1-2-3-4: بیان قوانین و مقررات حسابداری.............................................................47
2-1-2-4: معیارهای ارزیابی محافظه کاری..................................................................48
2-1-2-4-1: معیارهای خالص دارایی­ها......................................................................48
2-1-2-4-2: معیارهای سود و اقلام تعهدی.................................................................50
2-1-2-4-3: معیارهای رابطه سود و بازده سهام..........................................................51
2-1-3: طبقه بندی محافظه کاری حسابداری................................................................52
2-1-3-1:محافظه کاری سود و زیانی..........................................................................52
2-1-3-2: محافظه کاری تراز نامه­ای............................................................................53
2-1-4: محافظه کاری حسابداری و سودمندی اطلاعات...............................................53
2-1-4-1: قابلیت تایید و اطلاعات گزارشگری مالی....................................................55
2-1-4-2: محافظه کاری و محیط اطلاعاتی..................................................................57
2-1-4-2-1: اطلاعات سخت در مورد عملکرد جاری.................................................57
2-1-4-2-2: شاخص اطلاعات "نرم" در مورد عملکرد جاری و آتی.........................57
2-1-5: عدم تقارن زمانی سود به عنوان معیاری از محافظه کاری.................................58
2-1-5-1: واکنش به هنگام سود و اقلام تعهدی..........................................................60
2-1-5-2: واکنش به هنگام سود و جریان وجه نقد......................................................64
2-1-6: رابطه عدم تقارن زمانی سود با نسبت (p/B)..................................................66
2-2: پیشینه تحقیق......................................................................................................71
2-2-1: مقدمه.............................................................................................................71
2-2-2: تحقیقات انجام شده در خارج از ایران...........................................................72
2-2-3: تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور.............................................................94
2-3: خلاصه فصل دوم...............................................................................................99
فصل سوم
فصل سوم: روش پژوهش........................................................................................100
3-1: مقدمه..............................................................................................................101
3-2: طرح مسئله......................................................................................................102
3-3: بيان فرضیه­ها...................................................................................................104
3-4: جامعه آماری...................................................................................................105
3-4-1: قلمرو موضوعی پژوهش.............................................................................105
3-4-2: قلمرو مکانی پژوهش..................................................................................106
3-4-3: قلمرو زمانی پژوهش..................................................................................106
3-4-4: روش جمع­آوری داده­ها و منابع اطلاعات...................................................106
3-5: طبقه بندی و تشخیص متغییرهای پژوهش.......................................................107
3-6: تعریف عملیاتی متغییرها.................................................................................108
3-7: روش آزمون فرضیه­های مدل پانلی.................................................................110
3-7-1: آزمون اضافی اثرات ثابت..........................................................................111
3-7-2: آزمون هاسمن............................................................................................111
3-7-3: آزمون همخطی عامل تورم واریانس...........................................................112
3-7-4: آزمون نرمال بودن پسماندهای مدل رگرسیونی............................................112
3-8: روش آزمون فرضیه های پژوهش....................................................................113
3-8-1: آزمون فرضیه اصلی....................................................................................113
3-8-2: آزمون فرضیه­های فرعی.............................................................................115
3-9: خلاصه فصل سوم..........................................................................................116
فصل چهارم
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات....................................................................117
4-1: مقدمه.............................................................................................................118
4-2: چرا از مدل پانلی استفاده می­کنیم؟.................................................................119
4-2-1: مزایای داده­های پانلی...............................................................................119
4-3: اعتبار مدل....................................................................................................120
4-4: جمع آوری اطلاعات و آمار توصیفی...........................................................121
4-5: آزمون فرضیه اصلی.....................................................................................123
4-5-1: آزمون اضافی اثرات ثابت.......................................................................123
4-5-2: آزمون هاسمن.........................................................................................123
4-5-3: معادله رگرسیون به روش حداقل مربعات وزنی پانل...............................124
4-5-4: آزمون نرمال بودن پسماندها....................................................................125
4-5-5: آزمون همخطی.......................................................................................125
4-6: آزمون فرضیه فرعی اول..............................................................................126
4-6-1: آزمون اضافی اثرات ثابت.......................................................................126
4-6-2: آزمون هاسمن.........................................................................................126
4-6-3: معادله رگرسیون به روش حداقل مربعات وزنی پانل...............................127
4-6-4: آزمون نرمال بودن پسماندها....................................................................128
4-7: آزمون فرضیه فرعی دوم..............................................................................128
4-7-1: آزمون اضافی اثرات ثابت......................................................................128
4-7-2: آزمون هاسمن........................................................................................129
4-7-3: معادله رگرسیون به روش حداقل مربعات وزنی پانل..............................129
4-7-4: آزمون نرمال بودن پسماندها...................................................................130
4-8: خلاصه فصل چهارم..................................................................................131
فصل پنجم
فصل پنجم: نتیجه­گیری وپیشنهادات...................................................................133
5-1: مقدمه........................................................................................................134
5-2: خلاصه یافته­ها و نتایج پژوهش.................................................................135
5-3: تحلیل تطبیقی یافته­ها................................................................................137
5-4: محدودیت­های پژوهش.............................................................................138
5-5: پيشنهادهاي پژوهش......................................................................................139
5-5-1: پیشنهادهای برخاسته از نتایج پژوهش.......................................................139
5-5-2: پیشنهادات برای پژوهش­های آتی.............................................................140
فهرست منابع فارسي.............................................................................................142
فهرست منابع انگليسي...........................................................................................143
پيوست­ها
پيوست1: ماتریس همبستگی روش پيرسون (متغییرهای اصلی)..............................146
پيوست2: ماتریس همبستگی روش پيرسون (فرضيه اصلی)...................................147
پيوست3: ماتریس همبستگی روش پيرسون (فرضيه فرعي اول)............................148
پيوست4: ماتریس همبستگی روش پيرسون (فرضيه فرعي دوم)............................149
چكيده انگليسي ..................................................................................................150
فهرست جداول
جدول 2-1: خلاصه اي از تحقيقات انجام شده در زمينه محافظه كاري در خارج از ايران.......86
جدول 2-2: خلاصه اي از تحقيقات انجام شده در زمينه محافظه كاري در ايران......................97
جدول 3-1: داده هاي مورد نياز پژوهش............................................................107
جدول 4-1: جدول آزمون كولوموگرف – اسميرنوف.........................................121
جدول 4-2: جدول آمار توصيفي.......................................................................122
جدول 4-3: آمار توصيفي ساير متغير هاي رگرسيون..........................................122
جدول 5-1: خلاصه نتايج و يافته هاي پژوهش..................................................13
فصل اول: ق
1-1.مقدمه در دنیای امروز کشورها در معرض جهانی شدن اقتصاد[1]، عضو و بخشی از آن شده­اند. یکی از جنبه­های با اهمیت در جهانی شدن اقتصاد، سرمایه گذاران (هم در سهام و هم در اوراق بدهی) هستند که دیگر نه فقط در بازارهای محلی و بومی سرمایه­گذاری نمی­کنند بلکه سرمایه­گذاری­های سودآور را در مقیاس جهانی جستجو می­نمایند.
توجه به این تغییرات ما را به سوی رشد نمایی فرصت­های سرمایه­گذاری هدایت می­نماید که نیاز سرمایه گذاران را برای بدست آوردن اطلاعات سودمند دو چندان می­کند. اطلاعات برای آنالیز (تحلیل) و محک زدن جهت انتخاب جایگزین­های سرمایه­گذاری و برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی و اینکه چه شرکتی جهت سرمایه گذاری انتخاب شود، مورد استفاده قرار می­گیرد. پشتوانه هر تصمیم آگاهانه، مجموعه­ای از اطلاعاتی است که در زمینه مورد تصمیم­گیری کسب می­شود. این اطلاعات چنانچه واقعیات را منعکس نسازند، اثرات سویی بر روی تصمیماتی خواهند داشت که از سوی استفاده­کنندگان آن­ها اتخاذ می­شود. بنابراین به منظور حفظ حقوق این استفاده­کنندگان نیاز به وجود مراجعی است که با نظارت بر فعالیت­های تهیه­کنندگان اطلاعات و بکارگیری مکانیزم­های کنترلی مرتبط با موضوع، امکان اتخاذ تصمیمات نادرست را کاهش دهند.
سیستم­های اطلاعاتی یکی از ارکان مهم جامعه امروز است. اطلاعات مالی نیز جز لاینفک و بسیار با­اهمیت یک سیستم اطلاعاتی می باشد. در دنیای امروز برخلاف گذشته، با گسترش واحدهای تجاری از سطح یک واحد اقتصادی تک مالکی به سوی شرکت­های بزرگ سهامی و حتی شرکت­های بین المللی و چند ملیتی، استفاده کنندگان از اطلاعات این واحدها نیز به تناسب بیشتر از گذشته شده است و طیف گسترده­ای را دربر می­گیرد. هر یک از استفاده­کنندگان متناسب با وضعیت و شرایط موجود خود با دریافت اطلاعات منتشره از سوی شرکت­ها تصمیم­گیری می­کنند.
پیشروی جوامع به سوی روحیه پاسخگویی و پاسخ­خواهی نیز بر اهمیت تهیه و ارائه اطلاعات مربوط و قابل اعتماد افزوده است. بخشی با اهمیت و عمده ای از اطلاعات مورد استفاده­ي استفاده کنندگان را اطلاعات مالی تشکیل می­دهند.
پیشرفت­های سریع فعالیت­های واحدهای انتفاعی در دهه­های اخیر، همراه با پیچیدگی­های سیستم­های اطلاعاتی و اطلاع رسانی، لزوم تهیه و ارائه اطلاعات مالی مربوط و قابل اعتماد را توسط واحدهای انتفاعی تشدید کرده است (شباهنگ، 1387، الف). بخش عمده­ای از این اطلاعات از طریق سیستم حسابداری تأمین می­شوند. صورت­های مالی یکی از مهمترین گزارش­های مالی است که مسئول تهیه آن­ها مدیران ارشد شرکت­ها هستند. هدف صورت­های مالی عبارت از ارائه اطلاعاتی تلخیص و طبقه­بندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف­پذیری مالی واحد تجاری است که برای طیف گسترده از استفاده­کنندگان صورت­های مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع می گردد (کمیته فنی سازمان حسابرسی، 1380، 445). صورت­های مالی پس از تهیه، در اختیار استفاده­کنندگان برون سازمانی قرار می­گیرند. طیف گسترده این استفاده­کنندگان شامل اجزای مختلفی است که عبارتند از: سرمایه­گذاران، اعتبار­دهندگان، تحلیل­گران مالی، بانک­ها و موسسات اعتباری، مؤسسات بیمه، دولت و... اگرچه در جوامع امروزی محدوده استفاده­کنندگان بسیار گسترده­تر گردیده است و پاسخگویی در مقابل جامعه، محیط زیست، نسل­های آتی و... نیز مورد تاکید قرار می­گیرند.
هر کدام از این اجزا با توجه به تنوع نیازهایشان خواستار اطلاعات خاصی هستند که تامین تمامی این نیازها از سوی تهیه­کنندگان صورت­های مالی غیرممکن است. از این رو هنگام تهیه صورت­های مالی، به دلیل اهمیت سرمایه­گذاران از نظر کثرت و نفوذ مستقیمشان بر روی تصمیمات و سیاست­های شرکت به واسطه تملک سرمایه آن، به نیازهای سرمایه­گذاران توجه بیشتری می­شود و همچنین فرض می­شود که با تأمین نیازهای سرمایه­گذاران قسمت عمده­ای از نیازهای سایر استفاده-کنندگان نیز تأمین خواهد شد (کمیته فنی سازمان حسابرسی، 1384).
در دنیای امروز گسترش و تسهیل ارتباطات از سویی و نیاز به سرمایه­های کلان جهت کسب سود بیشتر از سویی دیگر، واحدهای تجاری را بر آن داشت که به منظور انطباق با این شرایط به سمت جمع­آوری سرمایه­های مورد نیاز خود، از میان عموم جامعه گام بردارند. در صورتی سرمایه-گذاران و اعتباردهندگان ترغیب به تأمین نیازهای این واحدها خواهند شد که با استفاده از صورت-های مالی، از چگونگی وضعیت مالی آن­ها آگاهی یابند. در چنین شرایطی مسائل نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی گریبان­گیر استفاده­کنندگان صورت­های مالی و به ویژه سرمایه­گذاران و اعتبار-دهندگان آن­ها می­شود.
صورت­های مالی همچنین نتایج وظیفه مباشرت مدیریت یا حسابدهی آنها در قبال منابعی که در اختیارشان قرار گرفته است را منعکس می­کنند. استفاده­کنندگان صورت­های مالی، برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی، غالباً خواهان ارزیابی وظیفه مباشرت یا حسابدهی مدیریت می­باشند. تصمیمات اقتصادی مزبور بعنوان نمونه، شامل مواردی از قبیل فروش یا حفظ سرمایه­گذاری در واحد تجاری و انتخاب مجدد یا جایگزینی مدیران می­باشد (کمیته فنی سازمان حسابرسی، 1380، 445).
مدیران ارشدی که مسئول تهیه صورت­های مالی هستند با وقوف کامل به وضعیت مالی شرکت، از سطح آگاهی بیشتری برخوردارند و با هدف جمع­آوری سرمایه مورد نیاز و منابع مالی بیشتر، دارای انگیزه­هایی متفاوت از انگیزه­های سرمایه­گذاران و اعتبار­دهندگان هستند. اشاره کوتاه به تئوری نمایندگی[2] یادآور نکاتی درخور توجه است:
اولین فرض تئوری نمایندگی این است که اشخاص برحسب منافع خود عمل می­کنند، در حالی که این منافع لزوماً در تمامی دوره­ها با منافع شرکت­ها همسو و همسان نیست. فرض با­اهمیت دیگر تئوری نمایندگی، قرار داشتن شرکت در تقاطع ارتباطات قراردادی است که میان مدیریت، سرمایه-گذاران، اعتبار­دهندگان و دولت وجود دارد (شباهنگ، 1387، 31).
در­حالیکه مدیریت سعی در حداکثر­ کردن منافع خود دارد، اما ناگزیر باید این کار را در چارچوب افزایش سود خالص، بازده سرمایه­گذاری یا معیار مشابه حسابداری انجام دهد و در عین حال افزایش نسبت اوراق بهادار شرکت را نیز مدنظر داشته باشد. اگرچه انگیزه اصلی مدیریت معمولاً بهبود عملکرد است، اما ممکن است مدیریت سهمی در انتخاب آن دسته از روش­های حسابداری داشته باشد که سود شرکت را در آینده نزدیک افزایش دهد.
اگر در مقابل مدیران محدودیت ایجاد نشود، ممکن است عملکرد و خوش­بینی مدیریت به دارایی­ها و سود واحد تجاری نیز تسری یابد. معمولاً مدیران سعی دارند که تصویر واحد تجاری را مطلوب جلوه دهند. برای مثال ممکن است از طریق منظور کردن هزینه­های یک دوره به عنوان دارایی، باعث کاهش هزینه­ها و افزایش سود در صورت­های مالی شوند. همچنین ممکن است داراییها و سرمایه واحد تجاری بیشتر از میزان واقعی گزارش گردد. نتیجه کلی این عملیات چنین خواهد بود که تصویر واحد تجاری بهتر از وضعیت واقعی به نظر رسد و انگیزه تزریق سرمایه و منابع مالی از طریق افراد برون سازمانی افزایش یابد.
در چنین شرایطی اصول و رویه­های حسابداری به پشتیبانی مراجع تدوین­کننده استانداردهای حسابداری، به منظور تعدیل خوش­بینی مدیران، حمایت از حقوق ذینفعان و ارائه منصفانه صورت-های مالی، مفهوم محافظه کاری را به کار می­برند. بدین ترتیب، محافظه کاری به عنوان یکی از اصول محدود­کننده حسابداری، سال­ها است که مورد استفاده حسابداران قرار می­گیرد و علیرغم انتقادهای فراون بر آن، همواره جایگاه خود را در میان سایر اصول حسابداری حفظ نموده است.
اصل محافظه کاری موجب می­شود تا از میان روش­های مختلف، روشی انتخاب و اعمال گردد که حداقل اثر افزاینده را بر سود خالص و جمع دارایی­های شرکت داشته باشد. به عبارت دیگر براساس این اصل، شرکت نباید از روش­هایی استفاده نماید که درآمدها و دارایی­های خود را بیش از واقع و هزینه­ها و بدهی­ها را کمتر از واقع نمایش دهد. از این رو می­توان، از محافظه کاری به عنوان مکانیزمی نام برد که اگر به درستی اعمال گردد، منجر به حل بسیاری از مسائل نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی خواهد شد که جملگی برخاسته از شکاف روز افزون بین مدیران و تامین کنندگان منابع مالی واحدهای تجاری در دنیای امروز است. حال با توجه به اهمیت نقش محافظه کاری، به عنوان یکی از اصول محدود کننده حسابداری، نیاز به معیارهایی برای سنجش دقیق آن در گزارشگری مالی ضروری به نظر می رسد.
1-2. بیان مساله محافظه­کاری یکی از محدودیت­های اصلی ویژگی­های کیفی اطلاعات در حسابداری و از عوامل تعیین­کننده در خط مشی گزارش­های مالی محسوب می­شود. در بخش مفاهیم نظری گزارش­گری مالی تدوین شده توسط سازمان حسابرسی ایران، احتیاط از خصوصیات کیفی قابلیت اتکا اطلاعات معرفی شده که بیانگر همان مفهوم محافظه­کاری است و چنین تعریف می­گردد:
احتیاط عبارت است از کاربرد درجه­ای از مراقبت که در اعمال قضاوت برای انجام برآورد در شرایط ابهام مورد نیاز است به گونه­ای که درآمدها یا دارایی­ها بیشتر از واقع و هزینه­ها یا بدهی­ها کمتر از واقع ارائه نشود .
اولین تعریف از محافظه­کاری در حسابداری توسط هیئت استانداردهای حسابداری مالی در بیانیه مفهومی شماره 2 در سال 1982 به این گونه بیان می­شود:
محافظه­کاری یک واکنش محتاطانه نسبت به شرایط ابهام است و سعی دارد مطمئن شود که ابهام و ریسک­های ذاتی موجود ناشی از شرایط و موقعیت­های تجاری به اندازه کافی مورد توجه قرار گیرند و شناسایی شوند .
باسو[3] (1997) محافظه­کاری را به عنوان تمایل حسابداران جهت نیاز به درجه بالاتری از تایید-پذیری برای شناسایی اخبار خوب[4] در سود نسبت به اخبار بد[5] تعریف کرد (Basu, 1997, 7).
باسو در واقع از دیدگاه صورت سود و زیان به تعریف محافظه­کاری پرداخت و از رفتار نامتقارن سود، نسبت به اخبار خوب و بد به عنوان محافظه­کاری یاد نمود. او با استفاده از این تعریف به دنبال معیاری برای سنجش محافظه­کاری بود و به منظور عملیاتی کردن و فرموله نمودن معیار مربوطه، بازده­های مثبت و منفی سهام را جانشینی برای اخبار خوب و بد تعریف خود در نظر گرفت. بدین ترتیب این تعریف از محافظه­کاری رابطه سود- بازده را در نظر می­گرفت. نتایج تحقیقات، تعریف وی را تایید کرد و نشان داد که واکنش سود نسبت به بازده­های منفی (اخبار بد) بسیار به هنگام­تر از بازده­های مثبت (اخبار خوب) است. از این رو، این تفاوت در واکنش سود نسبت به اخبار خوب و بد رگرسیون سود- بازده را تحت عنوان، عدم تقارن زمانی سود [6] به عنوان معیاری برای محافظه-کاری معرفی نمود که از دیدگاه صورت سود و زیان نشأت می­گرفت. باسو جهت توجیه دیدگاه سود و زیانی برای معیار محافظه­کاری خود به بولتن تحقیقات حسابداری[7] شماره 2 انجمن حسابداران رسمی آمریکا[8] (1939) اشاره داشت که بیان شده بود محافظه­کاری در صورت سود و زیان نسبت به ترازنامه از اهمیت بیشتری برخوردار است.
پس از معرفی این معیار، محققان زیادی با استفاده از این معیار به سنجش محافظه­کاری در تحقیقات خود پرداختند. طی سال های بعد از 1997 میلادی و در پی استفاده گسترده از معیار باسو در تحقیقات حسابداری برای سنجش محافظه­کاری، محققان بر آن شدند که به بررسی بیشتری در مورد این معیار بپردازند. آن­ها طی بررسی رابطه بین این معیار و سایر معیارهای محافظه­کاری به ویژه با نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری (MTB) [9] به یافته­های جدیدی رسیدند. MTB نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام را به عنوان معیاری برای محافظه­کاری می­سنجد. که از این پس در این تحقیق بصورت (P/B) نشان داده می­شود. این معیار با دیدگاهی ترازنامه­ای به ارزیابی محافظه­کاری می­پردازد. نتایج تحقیقات این محققان بیانگر رابطه منفی بین آن­ها بودند. از این رو با توجه به سابقه معیار (P/B) و سطح پذیرش عمومی این معیار از سوی محققان، منجر به زیر سؤال رفتن اعتبار معیار باسو شد.
به بیان رویچودهاری و واتز[10] (2006) چنانچه دوره برآورد معیار عدم تقارن زمانی سود بیش از یک دوره باشد، رابطه این معیار با نسبت (P/B) مثبت خواهد شد. تمام منتقدان معیار باسو به بررسی رابطه این معیار با نسبت (P/B) اول دوره برآورد آن پرداخته بودند. تحقیق حاضر، به دنبال بررسی رابطه بین معیار عدم تقارن زمانی سود با نسبت (P/B) است. در واقع مسئله اصلی این تحقیق، بررسی رابطه بین دو معیار محافظه­کاری است که یکی از آن­ها بر مبنای دیدگاه سود و زیانی و دیگری متکی بر دیدگاه ترازنامه­ای است. از این رو سوال اصلی این تحقیق به صورت زیر بیان می-شود:
آیا بین محافظه­کاری سود و زیانی و محافظه­کاری ترازنامه­ای رابطه معکوس وجود دارد؟ به عبارت دیگر بین معیار عدم تقارن زمانی سود و نسبت (P/B) اول دوره رابطه معکوس معنی­داری وجود دارد
1-3. اهمیت و ضرورت تحقیق همانگونه که در مقدمه ذکر شد، نقش حسابداری تهیه اطلاعات مورد نیاز استفاده­کنندگان جهت تصمیم­گیری­های اقتصادی است. حسابداری برای انجام این وظایف پیش از هر چیز به شناسایی و تجزیه و تحلیل رویدادهای مالی می­پردازد و پس از کسب شناخت، رویدادهای مزبور را مورد اندازهگیری قرار می­دهد و در نهایت این اطلاعات پردازش شده را جهت بکارگیری استفاده­کنندگان در تصمیماتشان به شکل گزارش­های مالی، تلخیص و ارائه می­نماید. بنابراین وظایف حسابداری را می-توان در قالب سه مرحله اصلی شناسایی، اندازه­گیری و گزارشگری طبقه­بندی نمود.
به دلیل کثرت در تعداد استفاده­کنندگان و تنوع در سطوح آگاهی آن­ها از اطلاعات مالی، امکان فراهم نمودن شرایطی جهت عرضه مستندات و منابع اطلاعاتی به شکل پردازش نشده مقدور نمی-باشد. از این رو نقش حسابداری به عنوان یک مبدل و تولید کننده اطلاعات مفید و مورد استفاده این ذینفعان بسیار ضروری به نظر می­رسد. به دلیل عدم دسترسی مستقیم و بدون واسطه تمام استفاده-کنندگان به منابع اطلاعاتی جهت اتخاذ تصمیمات اقتصادی به هنگام و بهینه، باید این اطلاعات ارائه شده از طریق گزارش­های مالی، دارای ویژگی­هایی در راستای حفظ حقوق استفاده­کنندگان باشند.
محافظه­کاری یکی از ویژگی­های گزارشگری مالی است که در قالب یک اصل محدود­کننده در چارچوب اصول و مفاهیم حسابداری ایفاگر نقش مهمی در محدود­کردن رفتارهای خوش­بینانه مدیران در جایگاه تهیه­کنندگان اطلاعات از یک سو و اعمال برآوردی از حداقل عایدات توسط سرمایه­گذاران و اعتباردهندگان در جایگاه مهمترین استفاده­کنندگان، از سویی دیگر است.
ادبیات پیشینه تحقیقاتی که تاکنون با محوریت محافظه­کاری انجام گرفته است موید اهمیت نقش این میثاق حسابداری در زمینه­های مختلفی از قبیل برطرف کردن مسائل برخاسته از نمایندگی، بی اثر ساختن مسائل ناشی از عدم تقارن اطلاعاتی بین استفاده­کنندگان آگاه و ناآگاه، احقاق حقوق ذینفعان عمده، تأثیر مثبت بر کاهش هزینه­های استقراض و هزینه­های سرمایه و افزایش اهرم­های مالی، نقش باز­دارندگی در قبال وقوع رسوایی­های مالی و همچنین نقش انکار­ناپذیر آن در مبحث حاكميت شرکتی و... است. البته انتقادهایی نیز بر محافظه­کاری وارد است و استانداردگذاران، باید تمام جنبه-های مثبت و منفی محافظه­کاری و هزینه - منفعت آن را در نظر بگیرند. از جمله انتقادات این است که ارائه کمتر از واقع ارزش یک دارایی تحت روش­های محافظه­کارانه موجب خواهد شد که در زمان استفاده یا فروش آن، درآمد بیش از واقع بیان شود. همچنین محافظه­کاری با ویژگی­های کیفی مهم، از قبیل بیان صادقانه، بی­طرفی و قابلیت مقایسه (شامل ثبات رویه) در تضاد است.
ضرورت انجام تمام تحقیقاتی که در زمینه­های فوق انجام شد حاکی از اهمیت موضوعی محافظه­کاری در میان محققان حسابداری در حوزه تحقیقات علمی این رشته است. آنچه در تحقیقات علمی اهمیت دارد، کمّی بودن موضوع تحقیق و دستیابی به نتایج علمی از طریق روش­های علمی است. به همین منظور نمی­توان نقش یک معیار سنجش مطلوب را در کمّی نمودن موضوع تحقیقات نادیده انگاشت. از این رو با توجه به اهمیت موضوع محافظه­کاری و ضرورت معیارهای سنجش آن در تحقیقات علمی، تحقیق حاضر به بررسی معیاری از محافظه­کاری می­پردازد که در سال­های اخیر علاوه­بر استفاده گسترده در تحقیقات مختلف، نظرات گوناگونی را در ارتباط با اعتبار و میزان مطلوبیت خود از سوی صاحب­نظران این عرصه به دنبال داشته است.
1-4. اهداف تحقیق با وجود اینکه در سال­های اخیر تحقیقات زیادی با محوریت موضوع محافظه­کاری در سراسر جهان انجام شده است و این اصل محدودکننده حسابداری را از زوایا و جنبه­های مختلفی مورد بررسی قرار داده­اند، ولی با این حال علیرغم پتانسیل بالای این موضوع برای انجام تحقیقات علمی، تا­کنون در کشور ما در این زمینه تحقيقات كاملي صورت نگرفته است و جای خالی بررسي برخي جوانب این موضوع در میان تحقیقات علمی رشته حسابداری در محافل دانشگاهی و حرفه­ای محسوس می­باشد. در این تحقیق سعی شده است که با محوریت موضوع محافظه­کاری، دریچه تازه-ای برای انجام تحقیقات دیگر در این زمینه گشوده شود.
هدف این تحقیق مرور دو دیدگاه و معیار ارزیابی محافظه­کاری، 1) معیار عدم تقارن زمانی سود و 2) نسبت ارزش بازار سهام به ارزش دفتر آن و بررسی ارتباط میان این دو است.
1-5. فرضیه های تحقیق به منظور پاسخگویی به سوال­های اصلی تحقیق و در پی آن بررسی رابطه بین معیار عدم تقارن زمانی سود و نسبت P/B به عنوان دو معیار محافظه­کاری در گزارشگری مالی سه فرضیه تحقیق در قالب یک فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی به شرح زیر بیان می­شود، فرضیه اصلی:
بين محافظه­كاري سود و زياني و محافظه­كاري ترازنامه­اي رابطه معكوس وجود دارد. به عبارت ديگر بین معیار عدم تقارن زمانی سود و نسبت (P/B) اول دوره رابطه معكوسمعنی­داری وجود دارد.
فرضیه­هاي فرعی:
بین واکنش اقلام تعهدی به عنوان متغیر وابسته نسبت به اخبار خوب و بد با نسبت (P/B) اولدوره رابطه معكوس معني­داري وجود دارد.
بین واکنش اقلام جریانات وجه نقد ناشی از عملیات به عنوان متغیر وابسته نسبت به اخبار خوب وبد با نسبت (P/B) اول دوره رابطه معني­داري وجود ندارد.
1-6. قلمرو تحقیق 1-6-1. قلمرو موضوعی تحقیق قلمرو موضوعي تحقیق حاضر به ارزيابي ارتباط بين محافظه­كاري از ديدگاه سود و زياني و ترازنامه­اي اختصاص دارد.
1-6-2. قلمرو مکانی تحقیق اطلاعات مورد نیاز این تحقیق مربوط به شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار با توجه به محدودیت­های موجود است.
دلایل انتخاب آن به شرح زیر است :
1- دسترسی به اطلاعات مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، امکان­پذیر است.
2- معیارها و ضوابط خاصی برای پذیرش و ادامه فعالیت شرکت­ها در بورس و نحوه گزارشگری آن­ها وضع شده است. از این رو به نظر می­رسد اطلاعات مندرج در صورت­های مالی این شرکت­ها از اعتبار لازم برخوردار و همگن­تر باشد.
3- دسترسی به اطلاعات شرکت­های غیر بورسی عملاً میسر نبوده و ارقام آن­ها فاقد اعتباری، معادل داده­های شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است.
1-6-3. قلمرو زمانی تحقیق قلمرو زمانی این تحقیق از سال 1378 لغایت سال 1387به مدت 10 سال می­باشد.
دلایل انتخاب آن به شرح زیر است :
1- اطلاعات و داده­های بیشتری از شرکت­های پذیرفته شده در بورس، طی سال­های مذکور در سازمان بورس اوراق بهادار تهران موجود است.
2- هر چه تعداد مشاهدات بیشتر باشد، اعتبار نتایج تحقیق نیز بیشتر است.
لذا با توجه به موارد فوق داده­های شرکت­های مورد مطالعه برای یک دوره 10 ساله انتخاب شد.
1-7.روش تحقيق برای آزمون فرضیه­های پژوهش حاضر از مدل رگرسیونی خطی چند متغیره استفاده خواهد شد که مبنای اصلی آن توسط باسو در سال (1997) به شرح زیر ارائه گردید:
حال جهت بررسی فرضیات پژوهش حاضر از مدل رگرسیونی خطی چند متغیره­ای استفاده شده است که توسط پائه و واکلر در سال (2005) ارائه گردیده است. آنها نیز به منظور بررسی رابطه بین معیار (P/B) ابتدای دوره و عدم تقارن زمانی سود معیار (P/B) نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام در ابتدای دوره را وارد مدل باسو کرده و در نهایت مدل زیر را بسط داده­اند:
رابطه(1-2) مدل اصلي پژوهش حاضر ميباشد، در حقيقت مدل 1 اثبات شده درنظر گرفته شده است. بدين معني كه عدم تقارن زماني سود و واكنش سود نسبت به اخبار خوب و بد در رابطه (1-1)به اثبات رسيده است و موضوع اين تحقيق نمي باشد و ما با فرض محافظه كارانه بودن سود، از معيار عدم تقارن زماني سود در رابطه (1-2) بهره مي­جوييم.
1-8. جامعه آماری و نحوه گردآوري داده­ها
جامعه آماری این پژوهش شامل 900 شرکت ­سال از شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می­باشد زیرا در این پژوهش قیمت بازار سهام به عنوان یکی از داده­های مورد نیاز در محاسبه بازده سهام است و دسترسی به اطلاعات قابل اتکا درباره ارزش بازار سهام برای شرکت­های خارج از بورس میسر نیست. ضمناً دسترسی به اطلاعات مربوط به شرکت­های پذیرفته­شده در بورس از طریق آرشیوهای بورس اینترنتی و همچنین بانک اطلاعاتی و بسته­های نرم­افزاری مختلف به راحتی امکان­پذیر است. از آنجائی که اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش باید از زمان اولین معامله سهام شرکت­های مورد بررسی در بورس جمع­آوری می­شد، از این رو شرکت­هایی که به عنوان نمونه در این پژوهش انتخاب شدند شامل شرکت­هایی بودند که در ابتدای سال 1378 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده باشند.
بدین ترتیب از بین کلیه شرکت­های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار تهران تعداد 90 شرکت طی 10 سال در قلمرو زمانی بین سالهای 1378 تا 1387 بعنوان نمونه برگزیده شدند.
در این پژوهش برای جمع­آوری اطلاعات و داده­ها از دو روش کتابخانه­ای و میدانی استفاده شده است. در بخش کتابخانه­ای، مبانی نظری و پیشینه تحقیق عمدتاً از مقالات متعدد اخذ شده از اینترنت، کتاب­ها، نشریات و مجلات تخصصی فارسی و لاتین جمع­آوری شده است.
در بخش میدانی به منظور جمع­آوری داده­های مورد نیاز از قبیل صورت­های مالی، ارزش بازار سهام و همچنین سایر اطلاعات کیفی مانند تشکیل مجامع عادی و فوق­العاده که به ترتیب با تصویب سود تقسیمی و افزایش سرمایه همراه می­شد و جهت محاسبه بازده ضروری می­باشد از بانک اطلاعاتی نرم­افزارهای تدبیرپرداز و ره­آورد نوین و همچنین سایت سازمان بورس اوراق بهادار تهران استفاده گردیده است.
1-9. تعریف واژه­ها و اصطلاحات تحقیق عدم تقارن زمانی سود :
معیاری برای سنجش محافظه­کاری در گزارشگری مالی است و ناشی از تفاوت بین واکنش سود نسبت به اخبار خوب و بد است. منطق این معیار برگرفته از تعریف باسو (1997) از محافظه­کاری است و براساس این معیار، رفتار نا­متقارن سود در واکنش به اخبار خوب و بد منجر می­شود که واکنش سود نسبت به اخبار بد به­هنگام­تر از واکنش سود نسبت به اخبار خوب باشد. عدم تقارن زمانی سود معیاری با دیدگاه سود و زیانی است.
نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام (P/B) :
معیاری برای سنجش محافظه­کاری است و عبارت است از حاصل تقسیم ارزش بازار سهام به ارزش دفتری سهام. مخرج این نسبت یعنی ارزش دفتری سهام از حاصل تقسیم جمع حقوق صاحبان سهام ترازنامه بر تعداد سهام شرکت بدست می­آید. نسبت (P/B) معیاری با دیدگاه ترازنامه­ای است.
اقلام تعهدي:
عبارت از تغييرات در سرمايه درگردش غير­نقدي بعلاوه هزينه استهلاك مي­باشد. به عبارت ديگر اقلام تعهدي حاصل اختلاف بين سود خالص و جريان وجه نقد ناشي از عمليات مي­باشد.
جريان وجه نقدي ناشي از فعاليت­هاي عملياتي:
فعاليت­هايعملياتيعبارتازفعاليت­هاياصليومستمرمولددرآمدعملياتيواحدتجارياست. فعاليت­هايمزبورمتضمنتوليدوفروشکالاوخدماتاستوهزينه­هاودرآمدهايمرتبطباآندرتعيينسوديازيانعملياتيدرصورتسودوزيان دورهمنظورمي­شود. جريان­هاينقديناشيازفعاليت­هايعملياتياساساً دربرگيرندهجريان­هايوروديوخروجينقديمرتبطبافعاليت­هايمزبوراست.
اخبار خوب :
منظور از اخبار خوب در تعریف عدم تقارن زمانی سود ، بازده مثبت سهام است که در مدل تحقیق استفاده می­شود .
اخبار بد :
منظور از اخبار بد در تعریف عدم تقارن زمانی سود ، بازده منفی سهام است که در مدل تحقیق استفاده می­شود.
بازده سهام )Rit( :
بازده سهام حاصل از خرید و نگهداری، برابر است با تغییرات قیمت سهام و مزایای نقدی، سود سهمی و حق تقدم سهام تقسیم بر قیمت سهام در ابتدای دوره.
(1-3)
مؤلفه­های این فرمول عبارتند از:
: قیمت سهام در بازار در آخر دوره.
: قیمت سهام در بازار در ابتداي دوره.
: سود نقدی سهام.
: درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی.
: درصد افزایش سرمایه از محل اندوخته.
: مبلغ اسمی پرداخت شده توسط سرمایه­گذار بابت افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات.
1–10. ساختار تحقیق در ادامه این تحقیق، ابتدا در فصل دوم به مباحث نظری تحقیق پرداخته می­شود و سپس اطلاعاتی از پیشینه موضوع تحقیق ارائه می­گردد. در فصل سوم، روش تحقیق و جمع­آوری داده­ها، شامل مدل و متغیرهای مدل تحقیق، نوع آزمون فرضیه­ها، جامعه آماری و نمونه تحقیق معرفی می-شوند. فصل چهارم اختصاص دارد به تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه­های آماری تحقیق و سرانجام در فصل پنجم، تحلیل نتایج حاصل از آزمون فرضیه­های تحقیق به همراه پیشنهادهاي تحقیق بیان می­شود.

[1]- Economic Globalization
[2]- Agency Theory
[3]- Basu
[4]- Good News
[5]- Bad News
[6]- Asymmetric timeliness of earnings
[7]- Accounting Research Bulletin 2 (ARB 2)
[8]- American Institute of Certified public Accountant (AICPA)
[9]- Market_ to_ book ratio
[10]- Roychowdhury and watts


دریافت فایل
جهت کپی مطلب از ctrl+A استفاده نمایید نماید



ارتباط محافظه كاري سود و زياني


محافظه كاري ترازنامه ای


دانلودپایان نامه


word


مقاله


پاورپوینت


فایل فلش


کارآموزی


گزارش تخصصی


اقدام پژوهی


درس پژوهی


جزوه


خلاصه